Stulatka Gdynia – historia naszego miasta jest niedługa, ale bogata. 100. urodziny będą okazją do wspólnej celebracji, a przewodnim hasłem obchodów 100-lecia Gdyni jest wspólnotowość. Budowana przez pokolenia, rozpoczynając od tych, którzy 100 lat temu przyjechali nad polskie morze, by z marzeń zbudować port i silną Gdynię. Kolejne pokolenia wplecione w historię nie tylko naszego miasta ale i Polski z dumą mówiły, że Gdynia to ich dom. I to właśnie oni są bohaterami plakatu, który gdyński artysta Jan Rutka przygotował na 100-lecie Gdyni. Plakat będzie nam towarzyszyć przez cały 2026 rok a o idei jego powstania opowiada sam artysta.
W jakich okolicznościach narodził się pomysł na plakat? Od początku było wiadomo, że jego ostateczna forma będzie tak wyglądała, czy proces twórczy był bardziej skomplikowany?
Plakat powstał w toku dość długich rozmów z przedstawicielami Urzędu Miasta Gdyni. Stopniowo zarysowały się wymagane elementy i styl który będzie dominować w całej oprawie ilustracyjnej na stuleciu.
Co było inspiracją do stworzenia plakatu? Historia, morski charakter miasta, jego najważniejsze modernistyczne obiekty czy sami mieszkańcy?
Główną inspiracją dla mnie był plakat wykonany przez Ugo Gattoniego na zeszłoroczne letnie igrzyska olimpijskie w Paryżu. To jeśli chodzi o sposób przedstawienia doniosłego wydarzenia. Oczywiście na pierwszym planie są ludzie, jestem znany głównie z przedstawiania architektury, zwłaszcza tej gdyńskiej, tu również się znajduję, jednak nie jest przewodnia, stanowi ona jedynie tło dla ludzi tworzących Gdynię na przestrzeni lat. Poza architekturą i ludźmi, jest, co oczywiste morze, to ono rozpoczyna naszą wędrówkę oczami od góry ilustracji.
Czy można powiedzieć kilka słów na temat użytej kolorystyki?
Kolorystyka została stonowana, w oparciu o kolory kojarzone mocno z Gdynią, a więc błękity i żółcienie piaskowe. Do tego najmocniejszy akcent stanowi żółto-pomarańczowy, który w jakiś sposób już mocno wpisał się krajobraz miasta.
Kogo i co możemy odnaleźć na plakacie. Najczęściej widząc dużą grupę ludzi, szukamy znajomych twarzy. Tak jest też tutaj. Kogo wypatrzymy na grafice?
Ponieważ ludzie stanowią tutaj najważniejszy punkt, to nie mogło zabraknąć tych naj naj ważniejszych, którym de facto zawdzięczamy istnienie Gdyni w takiej formie jaką znamy. Mamy w samym centrum chociażby Tadeusza Wendę, Eugeniusza Kwiatkowskiego czy Franciszkę Cegielską. W tłumie możemy wyłapać Annę Przybylską, Króla Kaszubów (Antoniego Abrahama dop. red.), Zbigniewa Cybulskiego, maskotkę Arki Gdynia itp. Oczywiście nie będę wypisywał wszystkich łatwiejszych do rozpoznania postaci, przy projekcie ważnym było aby sama grafika wciągała widza i skłaniała go do odszukiwania różnych obiektów i postaci. W dużej mierze ludzie przedstawiają różne środowiska i zawody. Tym starałem się zabudować pewnego rodzaju uniwersalne postacie, aby każdy mógł znaleźć kogoś kto jest do niego albo kogoś z rodziny podobny.
Jan Rutka to urodzony w Gdyni grafik i ilustrator, który jest autorem wielu grafik związanych z miastem. Jego charakterystyczna kreska i gdyński modernizm w roli głównej sprawiają, że od razu wiadomo, z czyimi pracami mamy do czynienia.